Als Sabine van der Heijden belt met de vraag of je als organisatie mee wilt werken aan een onderzoek onder jeugdwerkers, zeg je natuurlijk ja. Sabine is docent aan de opleiding Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede en heeft als aandachtsgebied jeugdwerk. Dat maakt haar tot een van de leidende stemmen op jeugdwerkgebied in Nederland. Namens LEF deed ik (Matthijs) als co-onderzoeker mee aan haar onderzoek. Het rapport komt nog, maar in deze blog vast een tipje van de sluier.

Het onderzoek

Stel je krijgt deze opdracht: Kijk eens naar je leven en probeer te vertellen hoe Jezus heilzaam is (geweest) in jouw leven. Wat vertel je? Vervolgvraag: Wat betekent dat voor hoe jij in het jeugdwerk staat?

Dat is de kern van het onderzoek. Vaak wordt er veel gesproken over het ‘wat’ van jeugdwerk en minder over het ‘waarom’. Wel over methodes, maar niet over theologie. Het onderzoek vertaalde het theologische begrip ‘heil’ als ‘heilzaam relevant’ en legde dat vervolgens voor aan jeugdleiders. Wie is Jezus voor je, hoe is Hij heilzaam in je leven, wat wil je daarin graag doorgeven aan jongeren?

Vervolgens keken we naar wat daarin goed werkte en gingen we op zoek naar hoe we dat konden versterken. Zo kan het onderzoek ook praktische handvaten bieden aan jeugdleiders in het doorgeven van hun eigen geloof.

Mijn taak was om drie gesprekken te voeren met groepjes mensen die betrokken waren bij jeugdwerk in de kerk. In die drie gesprekken kwamen al deze vragen naar voren en de uitkomsten van die gesprekken (en die van de andere co-onderzoekers) vormen de uitkomsten van het onderzoek. Drie dingen die mij, met mijn LEF-bril op, opvielen. 
 

Bewustworden

“Wat een mooi verhaal heb jij eigenlijk!” Die opmerking hoorde ik vaak tijdens de gesprekken die ik voerde. Ik dacht het zelf ook regelmatig:  Wauw, wat heb jij iets moois te vertellen! Vraag jeugdleiders naar hun verhaal met Jezus en er komen prachtige en inspirerende verhalen naar boven. Persoonlijke en diepe verhalen over de heilzaamheid van Jezus en de passie achter iemands geloof.

Deze hoorde ik ook vaak: “Ik wist dit helemaal niet van jou!” En dat is jammer. Helaas praten we veel te weinig over wat ons bezighoudt. In de kerk zijn we als commissies, raden en teams ook vooral bezig met wat en niet met waarom. Organisatie in plaats van relatie, structuur in plaats van cultuur, management in plaats van leiderschap.

Daarom de bewustwording: Jouw verhaal doet ertoe! Jij hebt een mooi verhaal over leven met Jezus en de anderen in het team ook.
 

Oefenen

Overtuigend op nummer twee van meest gehoorde opmerkingen: “Dit moeten we vaker doen!” Soms was dat omdat de verhalen die mensen vertelden, smaakten naar meer. Vaak kwam het vanuit het besef dat een team het moeilijk vindt geloofsgesprekken te voeren. Niet met jongeren en ook niet met elkaar.

Als je niet goed bent in dit soort gesprekken, of ontdekt dat je er eigenlijk nooit de tijd voor neemt, is het van belang te oefenen. Praat met elkaar over wat je gelooft, over wie Jezus voor je is. Ga eerst als team in gesprek over het onderwerp van een avond. Praat persoonlijk, ook bij dingen die je onderling anders ziet. Je leert en ontvangt van elkaar en oefent het praten over de dingen die echt belangrijk zijn.

Daarom: Op de volgende vergadering is er een nieuw agendapunt ‘persoonlijk gesprek’. Maak minder tijd voor het uitvoerig nalopen van je activiteiten, structuur of planning en meer tijd voor persoonlijk gesprek.
 

Doorgeven

Bewustwording en oefenen is niet zomaar. Het levert een hechtere band op in je team, maar het geeft je ook iets krachtigs in handen voor je jongeren. Jongeren snakken naar authentieke verhalen van voorbeeldfiguren over hoe je dat nou doet: leven met Jezus. Jij bent zo’n voorbeeldfiguur.

De jeugdleiders die we in het onderzoek spraken, wilden doorgeven van wat je zelf ervaren hebben. Iemand die vertelt dat hij zich echt thuis voelde op club vroeger en dat de jongere nu ook wil bieden. Of iemand die merkt dat jongeren betrokken raken als ze hen meeneemt in dingen die ze zelf doet en waar ze zelf enthousiast over is.

Er is niet mooiers dan door te kunnen geven van wat je zelf belangrijk vindt. Dat zit hem in persoonlijke gesprekken en persoonlijke relaties. Vaak in de losse momenten tussendoor; niet alleen bij het officiële moment van onderwijs. Het zit in woorden en daden, in zeggen en laten zien. In het (leren) praten over jouw leven met Jezus en in het laten zien hoe je dat doet.
 

Ter bemoediging een laatste opmerking: Een ander aspect wat vaak naar voren kwam in het onderzoek was de waarde van diversiteit in het team. Als de persoon van de jeugdleider echt zo van belang is, is het dus van belang een diverse groep personen in het team te hebben. Jouw jongeren zijn verschillend. Jij bent anders dan anderen in het team. Jouw verhaal, hoe groot of hoe klein het ook is, is inspirerend voor jongeren in jouw groep.

Deze blog is geschreven door Matthijs den Dekker.
(Fotocredit: S. H. Gue)